پژوهشکده فرهنگ فناوری و هوش مصنوعی
پژوهشکده فرهنگ فناوری نوین و هوش مصنوعی وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و هنر
فرصتها و چالشهای هوش مصنوعی
بزرگترین چالشهایی که کارآفرینان در ایران در استفاده از هوش مصنوعی با آن روبهرو هستند چیست؟ در عین حال، چه فرصتهایی در پیش روی کارآفرینان در استفاده از هوش مصنوعی به خصوص در عرصههای اقتصادی و تولیدی وجود دارد؟
از نظر بنده چالشهای استفاده از هوش مصنوعی به چند شکل میباشد:
کمبود نیروی کار ماهر و نیاز جدی به متخصصان با دانش و مهارتهای لازم در زمینه هوش مصنوعی، که در بازار کار ایران کمبود دارند. این در حالی است که بسیاری از متخصصان هموطن ما در کشورهای دیگر مشغول فعالیت هستند و به دلایل متعدد در ایران عزیز حضور ندارند.
دسترسی محدود به سختافزارهای پیشرفته و منابع مالی کافی برای سرمایهگذاری در پروژههای هوش مصنوعی، مانعی بزرگ برای بسیاری از کسبوکارها است؛ لذا میزان سرمایه گذاری در این حوزه نیز کم و اندک صورت میگیرد.
نکته سوم که بسیار اهمیت دارد دسترسی محدود به دادههای با کیفیت است. برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی، نیاز به دادههای دقیق و گسترده است که در بسیاری از صنایع ایران موجود نیست ویا به صورت پراکنده وجود دارد.
چالشهای فرهنگی و مقابله با تغییر یکی دیگر از مشکلات توسعه کار آفرینی الکترونیک و هوش مصنوعی است. برخی سازمانها و کارآفرینان ممکن است به دلیل ترس از تغییر یا عدم آشنایی با فناوریهای نوین، در پذیرش هوش مصنوعی تردید کنند
نکته مهم دیگر که به عنوان یک چالش در این حوزه مطرح است مشکل قانونی و اخلاقی است. در این حوزه مسائلی مانند حفظ حریم خصوصی دادهها، جلوگیری از تبعیض الگوریتمی و مسئولیتپذیری در قبال تصمیمات سیستمهای هوشمند، از جمله چالشهای مهم در کشور ما و دیگر نقاط دنیا ست.
به نظر شما در آینده نزدیک، چه تغییراتی در دنیای کارآفرینی ایران بهدلیل گسترش هوش مصنوعی پیشبینی میکنید؟
هوش مصنوعی (AI) با پتانسیل بالای خود، میتواند تحولی عظیم در دنیای کارآفرینی ایران ایجاد کند. در آینده نزدیک، تغییرات زیر در این حوزه پیشبینی میشود:
اولین تغییرات قابل پیشبینیشده در دنیای کارآفرینی ایران، اتوماسیون فرآیندها و افزایش بهرهوری است. استفاده از هوش مصنوعی در اتوماسیون وظایف تکراری و زمانبر، منجر به افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای عملیاتی میشود.
دومین موضوع شخصیسازی خدمات و محصولات است که هوش مصنوعی با تحلیل دادههای مشتریان، امکان ارائه خدمات و محصولات متناسب با نیازهای خاص هر مشتری را فراهم میکند، که میتواند به افزایش رضایت و وفاداری مشتریان منجر شود.
نکته دیگر قابل به پیش بینی تحلیل دادهها و تصمیمگیری هوشمند است. هوش مصنوعی با تحلیل حجم بالای دادهها، به کارآفرینان در اتخاذ تصمیمات استراتژیک مبتنی بر داده کمک میکند و میتواند به شناسایی فرصتهای جدید و بهبود فرآیندهای کسبوکار منجر شود.
نکته دیگر به واسطه اقتصاد دولتی ما نقش دولتها و بخش خصوصی در گسترش استفاده از هوش مصنوعی برای ارتقای کارآفرینی امری ضروری است؛ لذا دولتها با تدوین برنامههای جامع هوش مصنوعی و ارائه مشوقهای مالی و قانونی، میتوانند به توسعه این فناوری کمک کنند. بهعنوان مثال، معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری ایران با هدف ایجاد زیرساختهای متمرکز و هدفمند در کشور، نقش تنظیمگری ایفا میکند و حامی توسعهگران بخش خصوصی است.
علاوه بر اینها سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه نیز امری است که بخش خصوصی با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، میتواند به توسعه راهکارهای هوش مصنوعی متناسب با نیازهای بازار ایران کمک کند.
همچنین در نهایت همکاری بخش خصوصی، دولت و دانشگاهها میتواند به تبادل دانش و منابع، و در نتیجه تسریع در توسعه و پیادهسازی هوش مصنوعی در صنایع مختلف منجر شود. از این طریق میتوان از پتانسیلهای هوش مصنوعی برای ارتقای کارآفرینی و توسعه اقتصادی کشور بهرهبرداری کرد.
چه توصیههایی به کارآفرینانی دارید که در مراحل ابتدایی شروع کسبوکار خود هستند؟ چه ویژگیهایی باید در آنها باشد تا بتوانند در مسیر کارآفرینی موفق شوند؟
بهعنوان مدرس دانشگاه و فعال حوزه کارآفرینی الکترونیک، توصیههایی را برای کارآفرینانی که در مراحل ابتدایی شروع کسبوکار خود هستند، ارائه میدهم:
در ابتدا، نیازها و مشکلات موجود در بازار را شناسایی کنند و ایدههایی برای رفع آنها ارائه دهند. این فرآیند به آنهاکمک میکند تا فرصتهای واقعی را شناسایی کنند و از منابع خود بهینه استفاده نمایند.
نکته دیگر اینکه دردنیای امروز به دلیل رقابت گسترده، بدون داشتن برنامه کسبوکار (Business Plan) که شامل اهداف، استراتژیها، منابع مورد نیاز و برنامههای مالی باشد نه در جذب سرمایهگذاران و هدایت کسبوکار موفق شد و نه نه در جریان عمل کارآفرینانه موفق خواهند شد.
فعالین کسب و کارها باید برای موفقیت در کارآفرینی، به مهارتهای مدیریتی مانند برنامهریزی، تصمیمگیری و مدیریت منابع آشنایی داشته باشند.. علاوه بر اینها آشنایی با مهارتهای فنی مرتبط با صنعت خود، آنها را در ارائه محصولات یا خدمات با کیفیت کمک میکند.
در دنیای امروز شبکهسازی و برقراری ارتباطات با افراد و سازمانهای مرتبط در صنعت مورد فعالیت کارآفرینان است. این شبکهسازی میتواند فرصتهای همکاری، مشاوره و حتی جذب سرمایهگذار را فراهم کند.
در وضعیت اقتصادی کشور ما که مدام در وضعیت بحران و تغییر است علاوه آمادگی برای مواجهه با تغییرات، داشتن برنامه مالی دقیق و مدیریت منابع مالی از اهمیت بالایی برخوردار است. باید اطمینان حاصل کنند که هزینهها و درآمدها را بهخوبی مدیریت کرده و از منابع مالی بهینه استفاده میکنند؛ و در پایان یک توصیه همگانی و مهم و آن اینکه پشتکار و انگیزه خود را در مسیر کارآفرینی، و مبرخورد با با چالشها و موانع متعدد فراموش نکنند. حفظ انگیزه، پشتکار و ایمان به تواناییهای خود، کلید عبور از این موانع و رسیدن به موفقیت است.
با رعایت این نکات و ویژگیها، میتوانند در مسیر کارآفرینی موفقیتآمیز گام بردارند و کسبوکار خود را بهصورت پایدار و مؤثر راهاندازی کنند.